Een Lunteraan in Indië: Teunis Jansze Wagensveld(t) (1789-1820)

Teunis Jansze Wagensveld(t), van beroep militair (kannonier), geboren op 4 februari 1789 in Lunteren, gedoopt op 8 februari dat jaar aldaar, zoon van Jan Maessen (Teunissen) (van) Wagensveld en Hendrikje Reijers. Teunis is overleden op 15 maart 1820 in Semarang (Nederlands-Indië).

Over de jeugd van Teunis weten we niet veel. Teunis zal opgegroeid zijn op “’t Erve de Hasendonk”. Deze boerderij werd reeds in 1788 door zijn moeder gepacht van de heer van Balveren en in 1812 woonde zijn vader er nog (Oud Rechterlijk Archief (ORA) Veluwe en Veluwezoom, 1418-1812) en (Register van Naamsaanneming Lunteren, 1812). Teunis was twee jaar oud toen zijn moeder Hendrikje in het kraambed stierf. Toen Teunis vier jaar oud was hertrouwde zijn vader met Maria (Mia) (Bessels) Schuurman.

Op 18 mei 1792 werd door de voogden van het onmondige kind van Jan Maassen en wijlen Hendrikje Reijers erfmagescheid (boedelscheiding) aangevraagd (Oud Rechterlijk Archief (ORA) Veluwe en Veluwezoom, 1418-1812). Vader Jan was mogelijk toen al voornemens te gaan hertrouwen en dan was het de gewoonte dat het kindsdeel van de erfenis van de overleden ouder werd veilig gesteld voor de nagelaten kinderen.

De boedel werd geïnventariseerd om de nalatenschap vast te stellen. Onder de uitstaande boedelschulden de “pagt van ’t Erven den Hasendonk” voor een bedrag van 180 gulden bij de heer van Balveren. Omdat de moeder van Teunis al eerder was getrouwd (zij trouwde eerder met Gerrit Evertse (van Zeggelaar)) moest ook de erfenis van de kinderen uit dat huwelijk nog worden afgekocht en deze post werd dus als een last opgevoerd.

Teunis Teunissen, zoon van Jan Teunisse en Hendrikje Reijers werd in 1809 in Ede ingeschreven voor de dienstplicht. Uit het register blijkt dat Teunis per ingaande 16 oktober 1810 als “Boereknegt” in dienst trad bij Evert Jansen op Heukenhorst in Barneveld. Uit het register blijkt niet dat Teunis werd opgeroepen voor actieve dienst (Militieregister Canton Eede, 1809).

Teunis Jansze Wagensveld(t), zoon van Jan Wagensveldt en Hendrika Beijers trad op 4 april 1816 in militaire dienst als fuselier bij het “Depot Bataillon voor de Kolonien No 33”. Hij tekende voor de termijn van 8 jaar. Uit het register blijkt dat hij heeft “bedongen aan handgeld 10 Guldens”. Het signalement van Teunis: “Voorhoofd: Vol/Blozend; Oogen: Blaauw; Neus: Geboogen; Mond: groot; Kin: rond; Haar: blond; Wenkbraauwen: idem; Merkbare tekenen: blozend van Couleur”. Uit een aanvullende aantekening blijkt dat zijn lengte 5 voet en 5 duim was (Stamboek Depot Bataillon voor de Kolonien No 33, 1816).

Met ingang van 30 mei 1816 werd Teunis, volgens inschrijving geboren in “Lantzeen”, toegewezen aan het “Vijfde Bataillon O: (ost) I: (ndische) Artillerie van Linie 2de Expeditie”. Hij had toen de rang van kanonnier der 2e klasse. Op 1 juli 1816 werd hij bevorderd tot kanonnier der 1e klasse. Teunis vertrok op 8 maart 1817 vanuit Vlissingen met het schip “de Tromp” naar Nederlands-Indië (Stamboek Vijfde Bataillon O(ost): I(ndische): Artillerie van Linie 2de Expeditie, 1816).

Helaas is er verder niets bekend over het verblijf van Teunis in Nederlands-Indië. Het enige dat we wel weten is dat hij toen hij drie jaar later overleed nog in militaire dienst was (Etmans, M. & W., 2015).

Bronnenlijst

  • Etmans, M. & W. (2015). Burgerlijke Stand Nederlands-Indië. Genealogisch onderzoeksbureau Roosje Roos (www.roosjeroos.nl).
  • Militieregister Canton Eede. (1809). Militieregister van de “Gemeenten van Eede, Bennekom, Lunteren en Otterloo. Uitmakende het Canton van Eede. Classe van ’t jaare 1809. Alphabetische Lijst der Conscrits. Inschrijving van Teunis Teunissen. FamilySearch.org via Zoekakten.nl.
  • Oud Rechterlijk Archief (ORA) Veluwe en Veluwezoom (1418-1812). Vermelding in het Oud Rechterlijk Archief van de Veluwe en Veluwezoom. Inleiding: Het archief bevat o.a.: Archief Klaringsgericht te Engelanderholt; Archief Drostambt van Veluwe en Richterambt van Veluwezoom; Plaatselijke gerichten in Veluwe en Veluwezoom (1795-1802); Archief Scholten van de Veluwe en het Archief van de Protocolhouders (1675-1811). Veluwe en Veluwezoom: Gelders Archief (0203): www.geldersarchief.nl.
  • Register van Naamsaanneming Lunteren. (1812, oktober 29). Jan Maassen Teunissen laat de achternaam “Wagensveld” registreren. Lunteren: Gemeentearchief Ede.
  • Stamboek Depot Bataillon voor de Kolonien No 33. (1816). Inschrijving Teunis Wagensveldt. FamilySearch.org via Zoekakten.nl.
  • Stamboek Vijfde Bataillon O(ost): I(ndische): Artillerie van Linie 2de Expeditie. (1816). Inschrijving van Teunis Wagensveld. FamilySearch.org via Zoekakten.nl.